Kort voor de broers Kouachi hun geweren leegschoten in het kantoor van Charlie Hebdo in Parijs, viel Boko Haram de Nigeriaanse stad Baga aan. Ze doodden tussen de 150 en 2000 mensen. Velen van hen verdronken terwijl ze probeerden weg te komen. Bij deze aanval stonden geen camera’s klaar om te registreren wat er gebeurde. Niemand twitterde om hulp. Niemand SMS-te de politie. Het leger was al gevlucht.
Pas later werden enkele vreselijke foto’s gepubliceerd op internet, maar ze werden grotendeels genegeerd, vooral in Nigeria zelf. Toen Boko Haram vorig jaar 275 meisjes kidnapte, konden we ons tenminste nog identificeren met de wanhoop van de ouders. We hadden er een beeld bij. Maar niemand kan zich voorstellen wat er tussen 3 en 7 januari in Baga gebeurde. We willen het ook niet.
Hoe moeten wij – volgelingen van Christus – omgaan met de terreur van moslimextremisten? Jarenlang heeft Open Doors christenen geholpen in gebieden waar intimidatie en extreem geweld aan de orde van de dag zijn. Denk aan Nigeria, de Centraal Afrikaanse Republiek, Noordoost-Kenia, Egypte, Syrië, Irak, Noord-Korea en het zuiden van de Filippijnen. We vroegen kerkleiders en andere gelovigen om hun reacties naar aanleiding van de terreur in Frankrijk.
Gina woont in het zuiden van de Filippijnen waar het Moslim Islamitisch Bevrijdings Front regelmatig aanvallen uitvoert. Enkele jaren geleden verloor ze haar verloofde. Hij was neergeschoten. Ze zegt: “God heeft de moslims misschien wel naar Frankrijk gebracht zodat ze zouden worden blootgesteld aan Gods liefde door Jezus Christus. Ik hoop dat onze broeders en zusters daar hetzelfde hart als God hebben en hun bewogenheid voor de moslims laten zien. Misschien gebruikt God de terreur in Frankrijk en andere Europese landen wel om het Lichaam van Christus te schudden zodat de christenen gaan bidden voor, houden van en uitreiken naar de moslims op elke mogelijke manier.”
Hea Woo, een Noord-Koreaanse christen die is gevlucht, bezocht Frankrijk enkele jaren geleden om te spreken over haar ervaringen met God in een Noord-Koreaanse concentratiekamp. “De mensen in Frankrijk die ik heb ontmoet, zijn in mijn gebeden. De aanvallen deden me denken aan de terreur van de Noord-Koreaanse regering. Zowel de terroristen als het Noord-Koreaanse regime proberen mensen te controleren door bedreigingen en geweld. Maar ik kan nooit de naam van Jezus Christus opgeven. God is trouw. Hij zal me nooit in de steek laten. Daarom is het mogelijk door te gaan, ondanks alle dreiging. Onthoud: onze Hemelse Vader is bij ons! Geef nooit op!”
Maar niet iedere vervolgde christen die we vroegen, reageerde zo liefdevol. Er klonken ook waarschuwingen. De aanslagen zijn een ‘wake-up call’. “We leven mee met de slachtoffers in Europa en willen onze solidariteit tonen met de christenen daar”, zegt een gelovige uit Irak. “Aan de andere kant: Frankrijk en andere landen moeten wakker worden en een beter besef krijgen van wat er werkelijk gebeurt in de wereld.”
Net zoals veel andere vervolgde christenen heeft hij niet de luxe om naief te zijn over de gevaren van de radicale islam. Ja, er zijn ook liberale, gematigde moslims. Wellicht vormen ze de zwijgende meerderheid. Maar de leiders van moslimfundamentalisten willen dat de wereld wordt beheerst door de islam. Ze manipuleren de jongeren generatie en recruteren hen in hun ‘leger’. Ze geven de jongeren iets wat de wereld niet kan: een doel, iets waar ze voor willen leven en sterven.
Open Doors-oprichter Anne van der Bijl heeft vaak gezegd dat niemand als terrorist wordt geboren. Hij heeft vele moslimextremisten uitgedaagd met Christus’ boodschap van liefde en vergeving. Maar eerst werd hij vrienden met hen. Waarom? In zijn woorden: “Niemand kan een vijand bekeren. Dat is onmogelijk.”
Zijn boodschap is opmerkelijk gelijk aan wat een Nigeriaanse, plaatselijke kerkleider zei nadat precies een jaar geleden een bloedblad plaatsvond in een dorpje in Nigeria. Nadat meer dan vijftig christenen op brute wijze om het leven waren gebracht, zei hij: “Er is maar één manier om de ‘geweren van haat tot zwijgen’ te brengen. Dat is door de ‘geweren van liefde’ te bedienen.”
Het kwaad is echter weerbarstig. Niet iedere radicale jihadist zal tot geloof komen. Maar sommigen wel. Toch is het een ontnuchterende ervaring om naar onze broeders en zusters te luisteren. Ja, ze willen hun aanvallers lief hebben, maar ze willen ook hun families beschermen. Eén iemand met wie ik sprak tijdens een bezoek aan Nigeria een tijd geleden, zei: “We hebben een gouden kans gemist. Er was een tijd waarin we in vrede samenleefden met onze moslimburen. Waarom hebben we ze niet voor Christus gewonnen toen we de kans hadden? Misschien is dat de reden dat we nu zo onder vuur liggen? Het evangelie delen, is zoveel moeilijker geworden.”
Christenvervolging is de afgelopen jaren gestegen. De omvang en intensiteit zijn toegenomen. Nooit eerder was er ook zoveel aandacht voor via de pers en via social media. Christenvervolging wordt rechtstreeks onze huiskamers ingebracht. Dagelijks. De Vervolgde Kerk is nog nooit zo dichtbij geweest. Maar de krachten die het evangelie van Jezus Christus tegenwerken evenmin.
Hoe moeten we daar mee omgaan? Wellicht door te leren van hen die onder grotere dreiging leven dan wij. Een Noord-Koreaanse kamp-overlevende zegt dat we niet bang moeten zijn. Een Nigeriaanse voorganger bestrijdt Boko Haram met geweren van liefde. Een vrouw wier verloofde werd vermoord, vertelt ons dat we moeten vergeven, liefhebben, zegenen en uitreiken. Ze voegt daaraan toe: “Als het Lichaam van Christus dat niet doen, ben ik bang dat zij bereikt zullen worden door moslims.”
De vraag die ik zelf niet uit mijn hoofd krijg, is: ‘Waarom hebben we hen niet voor Christus gewonnen toen we de kans hadden?’ Er zijn relatief weinig moslims in de plaats waar ik woon. Maar durf ik toch het voorbeeld van Anne van der Bijl te volgen en te bidden of ik vriendschap met hen kan sluiten? Ik ben bang voor zo’n gebed. Ik weet niet wat God me zal laten zien en hoe Hij zal antwoorden. Zeg ik ‘ja’ tegen hem? Doe jij dat?