Ik ben het boek ‘Recht uit het hart – Passie voor Jezus, verlangen om te delen’ aan het afronden. Wat een verrijkende ervaring is het om een periode zo intensief met Gods reddingsplan bezig te zijn. Tegelijk is er telkens één ding dat het schrijfproces onderbreekt: het wereldnieuws, zo ver weg en toch zo dichtbij. Het roept de vraag op: waar ben ik mee bezig? Is de boodschap van het evangelie wel relevant voor een wereld op drift?
De beelden van de eindeloze stoet rouwauto’s zullen we nooit vergeten in Nederland. De oorlog in Oekraïne was toch ver weg? Dit mag ons niet overkomen. Het leven behoort ons toe. Hoe kan het dat je het ene moment op weg bent naar je vakantiebestemming en het volgende dood bent? Minister Frans Timmermans hield een emotionele toespraak in het hoofdkwartier van de Verenigde Naties en het hele volk stond achter zijn woorden.
Het ebola-virus heeft inmiddels aan meer dan duizend mensen het leven gekost, maar het overlijden van Sheik Umar Khan raakte ons nog het meest. Hij was een boegbeeld van de strijd tegen ebola. Op een dag bleek hij besmet en een week later was hij er niet meer. Twee Amerikaanse zendelingen raakten besmet in Liberia en werden door een deel van de christelijke gemeenschap zwaar bekritiseerd.
Lichtpuntje in inktzwart verhaal
En dan zijn er de deprimerende berichten uit Irak. Ouders die hun kinderen liever zelf ombrengen dan hen ten prooi laten vallen aan de ISIS-terroristen of honger en dorst, massaslachtingen die doen denken aan de genocide in Rwanda en een verlamde politiek. De Irakese overheid kan niets uitrichten, Obama komt pas in actie als Amerikaanse burgers worden bedreigd in Erbil en minister Timmermans ontkent dat in Irak christenen worden vervolgd. “De regering in Bagdad doet dat niet.” Ondertussen nam onlangs een 8-jarig, christelijke meisje het wel op tegen ISIS-leden die alles van haar gezin afpakte, inclusief de iPad waar zo lang voor was gespaard. Ze zette het op een janken en schreeuwen, waarop de gemaskerde man de tablet naar haar gooide en zei: “Neem maar mee dan.” Een klein lichtpuntje in een inktzwart verhaal.
We hebben het nog niet eens gehad over de opmars van Boko Haram in Nigeria en Cameroon en het oplaaiende geweld in Oekraïne, Kenia, Somalië en de Centraal-Afrikaanse Republiek. Bovendien stevenen we af op een nieuwe koude oorlog met Rusland. Als ik naar de wereldkaart kijk, zie ik geen namen van landen, maar gezichten van mensen die ik heb ontmoet. Ik hoor hen spreken. Als Facebook een spiegel van de ziel is, dan zie ik hoe we in verwarring zijn. Foto’s van dagelijkse dingen en berichtjes over vakantie-belevenissen worden afgewisseld met ‘wanhoopskreten’ over de situatie elders in de wereld.
‘Is het evangelie relevant als de planeet in brand staat?’
Ik vraag me serieus af of nu het goede moment is om een boek te lanceren dat het evangelie uitlegt met handvatten hoe je de goede boodschap kunt delen. Is het niet beter te schrijven over wat er elders gebeurt? Of een boek te maken over het lijden en hoe God alles zal herstellen? Het brengt me terug bij de vraag: is het evangelie relevant als onze planeet in brand staat? We bidden, maar is dat uit wanhoop? Baat het niet, dan schaadt het niet.
En toch… het woord ‘evangelie’ betekent ‘goed nieuws’ en als er één ding is dat we nu kunnen gebruiken, is het wel goed nieuws. Wat is dan dat goede nieuws? In ‘Recht uit het hart’ kijk ik eerst naar de rol die God speelt in het evangelie aangezien hij de hoofdrolspeler is. We zien hoe Hij als artiest de wereld maakt, waarbij de mens de kroon op de schepping is. God openbaart zich als ‘Heer’ en ‘Meester’, maar niet op een tirannieke manier. Hij is als een koning die het beste van wat Hij te bieden heeft, aan zijn onderdanen wil geven: zichzelf. Niets in het universum is tenslotte liefdevoller, machtiger, krachtiger, mooier en schoner dan God zelf.
God is ook een heilig en rechtvaardig God. Dat betekent dat alle glorie en eer hem toekomt en het zou een schande zijn als iets zondigs bij hem in de buurt komt. Toch is dat wat er gebeurt als Adam en Eva besluiten van de verboden vrucht van goed en kwaad te eten. God had Adam gewaarschuwd: je zult zeker sterven. In de rest van de bijbel zien we telkens het beeld van de mens die zich afkeert van God en een God die de mens soms straft, maar altijd met de bedoeling de liefde van de mens terug te winnen. Hij laat zich telkens opnieuw vinden. Door dieroffers te brengen, kan de mens vergeving van zonde krijgen.
Volmaakt offer
Maar al het dierlijk bloed dat vloeit, wist de zonden niet werkelijk uit. Daarvoor is een volmaakt offer nodig. Geen mens kan daaraan voldoen en dus doet God wat elk geloofssysteem buiten het christendom voor onmogelijk acht. In het Paradijs wilde de mens aan God gelijk zijn, maar God werd aan de mens gelijk om ons te redden en Gods eer te herstellen. Het is alsof de koning zijn onderdanen moet straffen om zijn reputatie van rechtvaardige koning overeind te houden, maar de zoon van de koning staat op en zegt: “Straf mij in hun plaats”.
Dat is wat Jezus deed. We beseffen het gewicht van die redding pas als we beseffen wat ons te wachten staat als Jezus ons niet redt. In de hel is de mens volledig gescheiden van God. Zonder Christus zijn wij vervreemd van hem (Col. 1:21), onder de veroordeling van God (Rom. 5:12), een slaaf van de zonde (Joh. 8:34), verstrikt in de valstrik van de duivel (2 Tim. 2:26), staan we bloot aan de toorn van God (Ef. 2:3), zijn we voorbestemd tot de Gehenna waar de wormen blijven knagen en het vuur niet dooft (Mar. 9:48), ondergaan we voortdurende kwelling (Luk. 16:23), drinken we de wijn van Gods woede en worden we eeuwig gepijnigd, krijgen we geen rust, overdag en ’s nachts niet (Op. 14:10,11). Zonder Christus zijn we totaal verloren.
Gods reddende kracht voor allen die geloven
Dit wás onze eindbestemming, maar God greep in. Hij gaf zichzelf en stierf in onze plaats. Als wij ons leven in zijn handen leggen (dat is wat geloven betekent), zijn we met Christus verbonden en geldt de vloek niet langer. Christus is immers de vloek voor ons geworden. God is daarom het goede nieuws.
Weer die vraag. Is dat nu, op dit moment, relevant voor de christenen en andere minderheden in Irak, voor de mensen die besmet zijn met ebola, voor de nabestaanden van de slachtoffers van MH17? Ja, het evangelie maakt zelfs alle verschil. Zonder Christus is er namelijk geen enkele hoop dat het goed komt tussen de mens en God. Niet voor niets zei Jezus: ‘Wees niet bang voor hen die wel het lichaam maar niet de ziel kunnen doden. Wees liever bang voor hem die in staat is én ziel én lichaam om te laten komen in de Gehenna’ (Mat. 10:28).
Een ongekend harde uitspraak in een tijd als deze… behalve als het waar is. Er is iets wat erger is dan ebola, vliegtuigrampen en ISIS: de toorn van God. Er is ook iets wat dodelijke virussen, aanslagen en terroristen kan overwinnen: de liefde van God. Dat is de boodschap die de wereld moet horen en daarom is het evangelie belangrijker dan wat ook. Het goede nieuws is Gods reddende kracht voor allen die geloven.
God volgen, ook als Hij je naar ebola leidt
De Amerikaanse arts Kent Brantly, bij wie onlangs in Liberia ebola werd geconstateerd, heeft dat begrepen. Vanuit een isolatiekamer in een Amerikaans ziekenhuis zegt hij:
“Mijn vrouw Amber en ik, samen met onze twee kinderen, verhuisden niet naar Liberia met het doel om te vechten tegen ebola. We gingen erheen omdat we geloven dat God ons riep hem te dienen in het ELWA Ziekenhuis. Als ik één ding heb geleerd, dan is het wel dat God volgen betekent dat hij ons vaak leidt naar onverwachte plekken.
Toen ebola zich verspreidde naar Liberia kwam ik met ebola-patiënten te werken. Ik heb de handen vastgehouden van talloze personen terwijl die verschrikkelijke ziekte het leven uit hen zoog. Ik zag zelf de verschrikkingen en ik kan me ieder gezicht en iedere naam herinneren.
Toen ik me op een woensdagochtend ziek voelde, heb ik mezelf onmiddelijk geïsoleerd totdat de testen drie dagen later de diagnosis bevestigden. Ik ervoer op dat moment een diepe rust die alle verstand te boven gaat. God herinnerde mij eraan wat Hij me jaren geleden had geleerd, dat Hij me alles zou geven als ik trouw bleef aan Hem.
Nu zijn we twee weken verder. Ik ben in Amerika in een totaal andere setting. Mijn focus is echter nog steeds dezelfde: God volgen. Als je bidt voor Nancy en voor mij, ja, bid dan alsjeblieft voor ons herstel. Maar nog belangrijker: bid dat we trouw blijven aan Gods roeping in deze nieuwe omstandigheden.”
De overwinning behaald door lijden
Dat evangelie komt recht uit het hart van God. Wat we vooral niet mogen vergeten, is dat Christus de overwinning behaalde, maar dat niet deed met een aards of een hemels leger. Alles wat Hij voor ons heeft gedaan, heeft hij gedaan door lijden heen. Hij was eenzaam, werd in de steek gelaten, bespot, geslagen, gemarteld, gekruisigd en in een donker graf gelegd. Hij die de gestalte van God had, hield zijn gelijkheid aan God niet vast, maar deed er afstand van. Hij nam de gestalte aan van een slaaf en werd gelijk aan een mens. En als mens verschenen, heeft hij zich vernederd en werd gehoorzaam tot in de dood – de dood aan het kruis. Daarom heeft God hem hoog verheven en hem de naam geschonken die elke naam te boven gaat, opdat in de naam van Jezus elke knie zich zal buigen, in de hemel, op de aarde en onder de aarde, en elke tong zal belijden: ‘Jezus Christus is Heer,’ tot eer van God, de Vader (Fil. 2: 6-8). Amen.