Ik had Kusum veel ouder geschat. Ik ben 37, mijn dochters zijn acht en vijf, mijn zoon is twee. Kusum trouwde op haar zestiende en heeft al een zoon van negen. Ze verloor haar vijfjarige zoontje slechts een maand voor ik haar ontmoette. In mijn ogen was ze een breekbaar meisje, twaalf jaar jonger en veel kleiner dan ik (ik ben voor Nederlandse begrippen niet bepaald lang). Ze mocht haar zoon niet begraven.
In mijn werk voor Open Doors ontmoet ik regelmatig vervolgde christenen die hun aardse familie kwijtraken. Kinderen zonder ouders, ouders zonder kinderen, weduwen, mensen die verplicht gescheiden zijn van hun echtgenoot of echtgenote. Enkele jaren geleden leidde dat tot een vorm van depressiviteit. Ik betrapte mezelf erop dat ik steeds vaker fantaseerde over hoe het voor mij zou zijn als één van mijn kinderen zou overlijden. Of hoe het voor mijn vrouw en hen moest zijn als ik niet terugkwam van een reis.
Een christelijke psycholoog leerde me hiermee omgaan via een simpel trucje. “Stel jezelf vragen: zijn de gedachten waar? Zijn de gedachten nuttig? Kun je ze door iets positievers vervangen?” De bijbel zegt dat je foute gedachten krijgsgevangen moet nemen in Christus. Dat is wat ik ging doen.
Maar toch… Het verhaal van Kusum was mijn ergste nachtmerrie. Door alles en iedereen verlaten, en dan ook nog je kind verliezen en daar de schuld van krijgen. Ik zei tegen een Indiase collega: “Ik voel me schuldig. Waarom verliest zij haar kind en ik niet?” Twee keer zijn mijn vrouw en ik bijna een kind kwijtgeraakt: toen onze jongste dochter net één was en toen mijn vrouw 25 weken zwanger was van onze zoon. Ik wil mijn kinderen niet kwijt. Maar het voelde alsof ik meer voor Kusum kunnen betekenen als ik wel had meegemaakt wat zij had moeten doorstaan.
‘Hoe lang nog, Heer?’
Een andere Indiase collega vertelde me dat hij veel worstelde met het gebed van Habakuk, die uitroept: ‘Hoe lang nog, Heer, moet ik om hulp roepen en luistert u niet?’ Het geweld in India neemt hand over hand toe. Tot voor kort bijvoorbeeld lieten de nationalistische hindoes de christelijke vrouwen nog met rust. Nu niet meer.
De afgelopen jaren had ik het bijbelboek Habakuk eigenlijk ontweken. Dat komt omdat twee jaar geleden iemand voor me bad en me deze verzen uit Habakuk 3 meegaf:
Al zal de vijgenboom niet bloeien,
al zal de wijnstok niets voortbrengen,
al zal de oogst van de olijfboom tegenvallen,
al zal er geen koren op de akkers staan,
al zal er geen schaap meer in de kooien zijn
en geen rund meer binnen de omheining –
toch zal ik juichen voor de HEER,
jubelen voor de God die mij redt.
God, de HEER, is mijn kracht,
hij maakt mijn voeten snel als hinden,
hij laat mij over mijn bergen gaan.
Wil je weten hoe ik reageerde? Ik liet het niet merken, maar ik werd doodsbang. Wat ging God van mij weg nemen? Misschien toch mijn vrouw of één mijn kinderen?
‘Zelfs als het ergste gebeurt’
Hier in India, kon ik niet meer om dit bijbelboek heen. Ik las de drie hoofdstukken keer op keer en vroeg me af waarom Habakuk in zijn eerste gebeden God aanklaagt voor het leed en geweld dat hij toestaat (zelfs gebruikt als straf voor het Israëlische volk!) en in hoofdstuk 3 opeens is veranderd? Opeens berust de profeet in de soevereniteit van God
God had Habakuks perspectief verandert. Hij zei bijvoorbeeld: ‘De Heer troont in zijn heilig paleis. Aarde, wees stil voor hem!’ God zou Israël kastijden maar ook redden, al betekent dat niet dat God het lijden direct stopt. En toen zag ik het.
Ik las het stuk ‘Al zal de vijgenbloem niet bloeien’ als: ‘Wat als dit of dat gebeurt? Wat dan? Wat blijft er van mijn geloof en mijn vreugde over?’ Maar dat is niet wat Habakuk zegt. Hij zegt: ‘Zelfs als het ergste gebeurt, dan nog zal ik jubelen en juichen, dan nog is de Heer mijn kracht.’
India confronteerde me met mijn ergste nachtmerrie, maar ik ging naar huis met het beeld van een grote God, die in zijn paleis op zijn troon zit en zegt: ‘Aarde, wees stil voor mij!’
Hoi Jan,
Indrukwekkend. Het inzicht dat je opdeed in India viel mij ook ooit ten deel.
Je wordt als christen terug geworpen in de heftigste omstandigheden op Habakuk 3 (deel dat je citeert).
Maar dan nog is de confrontatie heftig.
Veel sterkte en Gods kracht en wijsheid toegewenst bij al je interviews.
Kan ik deze mail doorsturen of is dat te riskant? Vertel het me maar.
Met een bemoedigende groet,
Klaas Boeve
Mag je doorsturen, Klaas, dank je wel!
AMEN Jan,
En dan zijn de problemen niet opgelost. “Ik ging op mij wachtpost staan; ik nam mijn plaats in op de vestingwal. Ik keek uit om te zien wat de Heer in mij zou spreken en wat IK zou antwoorden op MIJN aanklacht”.
Ik heb deze tekst uit mijn hoofd geleerd.
Wat een antwoord van jou: Aarde wees stil voor mij…
Wel naar boven mogen schreeuwen enerzijds, en anderzijds mogen weten dat het in Zijn Almachtige Hand is.
Het is in Zijn almachtige Hand, Totdat HIJ komt, en ook daarna…
Hou vol!
Dag Jan, het is niet voor te stellen hoe groot het verdriet en ellende is van deze vrouw. Ze mag Gods nabijheid ervaren in haar verdriet? Zelf bid ik elke dag voor de vervolgde christenen via de kalender van open Doors. Mag ik jouw er bij zetten?
Hallo Teunie, natuurlijk! Mijn collega’s en ik kunnen jullie gebed goed gebruiken. Gaaf. Dank je wel!
Ha Jan, kan heel goed begrijpen dat je zulke gedachten hebt gehad…. gedachten komen en gaan. Maar deze gingen dus niet meer weg. En je raakte daardoor uiteindelijk in de depressie.
Ik heb lang geleden eens tegen iemand (een andere christen) gezegd: moet je je eens voorstellen dat…. (iets negatiefs). Hij zei tegen mij: Wil, dat moet je je niet voorstellen, bedenk de dingen die boven zijn (liefde, blijdschap, vrede etc.). Dat ben ik gaan toepassen en het heeft me verlost van zoveel angst, boosheid, negativiteit e.d.
Daarmee wil ik niet zeggen dat ik geen depressieve periodes meer heb, helaas wel. Maar ik weet dat die voorbij gaan en dat ik door positief bezig te zijn (naar opwekkingsprediking te kijken en te luisteren, goede boeken te lezen e.d.) m.a.w met God bezig te zijn, er telkens een keer ten goede komt.
In Nederland zijn we zo gezegend met vredig bestaan en zoveel vrijheid. Daar ben ik God zo dankbaar voor. En daarom bid ik voor de mensen die vervolgd worden en zoveel moeten ontberen, zoals Kusum, dat zij God heel sterk mogen ervaren en rust en vrede in hun binnenste hebben en houden.
Ik ben trouwens niet van mening dat God geliefden van je wegneemt…., de duivel rooft en doodt; Jezus is gekomen om ons leven en overvloed te geven. God is God van leven!, dat houdt me ook overeind: wat me ook overkomt, als ik overlijdt is mijn lijden over en stap ik over van de ene realiteit in de andere (ik ben kind van God, door geloof heb ik eeuwig leven). M.i staat Kusum hier ook zo in en kan zij het leven aan, ondanks vervolging en verlies. Want de dood is niet het einde, toch?!
Lieve groeten,
Wil Borsje (Nieuw-Lekkerland – Kerkklokradio)
Wat een indrukwekkend interview Jan! Het zet me stil en leert me ook weer de focus op Jezus te houden, en op Zijn woorden.
Ik probeer vol te houden met het bidden voor onze broeders en zusters die in zulke moeilijke omstandigheden leven, maar het lijkt maar niet op te houden voor hen. Hoelang nog …
Veel sterkte en Gods nabijheid gewenst in al je werkzaamheden, ook in 2017.
Hartelijke groet, Maria
Wow wat een ogen, wat een emotie, wat een geloof!! Wat moelijk ook voor jullie om de rauwe emotie te voelen, ruiken. Te ervaren en te horen, wat een Grote God we hebben, hoe liefdevol Hij is temidden van lijden en wat niet stopt. We zijn zo gewend hier in Nederland aan niet lijden eigenlijk. En als je pijntje hebt ga je naar de dokter en eventueel komt de ambulance je nog halen. Zij moest met haar doodzieke kind achterop een scooter! Wat een wereld van verschil. Als ik Kusum in de video zie, zie ik Jezus bij haar, in haar ogen, in haar uitstraling.